Faizsiz Finansın Yükselen Yıldızı: Sukuk ile Yatırımın Yeni Yolu

2025’te Yatırımcılar Neden Sukuk’a Yöneliyor?

2025 itibarıyla Türkiye’de yatırımcılar, faizsiz ve etik değerlere uygun finansal araçlara daha fazla ilgi göstermeye başladı. Bu eğilimin merkezinde ise sukuk, yani kira sertifikaları yer alıyor. Geleneksel tahvillere alternatif olarak sunulan sukuk, hem bireysel hem de kurumsal yatırımcılara sabit veya değişken getiri imkânı sunarken, İslami finans ilkelerine de tam uyum sağlıyor.

Bu yazıda, sukukun ne olduğunu, nasıl çalıştığını, yatırımcılar için sunduğu avantajları ve 2025’te Türkiye’deki gelişmeleri detaylı şekilde ele alacağız.

Sukuk Nedir?

Sukuk, İslami finans prensiplerine uygun olarak geliştirilen ve yatırımcılara belirli bir varlık veya projenin gelirlerinden pay alma hakkı tanıyan menkul kıymetlerdir. Geleneksel tahvillerden farklı olarak, sukuk faiz (riba) içermez; bunun yerine, dayandığı varlığın getirisine ortaklık sağlar.

Bu yapı, yatırımcılara hem etik değerlere uygun bir yatırım imkânı sunar hem de sabit veya değişken getirilerle portföylerini çeşitlendirme olanağı sağlari

Sukuk Nasıl Çalışır?

Sukuk işlemi genellikle şu adımlarla gerçekleşir:

1. Kaynak Kuruluş: Finansman ihtiyacı olan şirket veya kamu kurumu.
2. Varlık Kiralama Şirketi (VKŞ): Sukuk ihraç sürecini yöneten aracı kurum.
3. Yatırımcılar: Sukuk sertifikalarını satın alarak projeye ortak olan bireyler veya kurumlar.

Kaynak kuruluş, belirli bir varlık veya projenin gelirlerini VKŞ’ye devreder. VKŞ, bu gelirlere dayalı sukuk sertifikaları ihraç eder ve yatırımcılara satar. Yatırımcılar, bu sertifikalar aracılığıyla projenin gelirlerinden pay alır.

Sukuk Türleri ve Özellikleri

Sukuk, farklı yapılarla ihraç edilebilir:

• İcare Sukuk: Varlığın kiralanmasına dayalıdır.
• Murabaha Sukuk: Mal alım-satımına dayalıdır.
• Mudaraba Sukuk: Kâr-zarar ortaklığı esasına dayanır.
• Müşaraka Sukuk: Ortaklık yapısına dayalıdır.
• İstisna Sukuk: Belirli bir projenin finansmanına yöneliktir.

Her tür, farklı risk ve getiri profilleri sunar. Yatırımcılar, kendi risk toleranslarına ve yatırım hedeflerine uygun sukuk türünü seçebilirler.

2025’te Türkiye’de Sukuk Piyasası

Türkiye’de sukuk piyasası hızla büyümektedir. 2025 yılı itibarıyla, sukuk ihracının toplam hacmi 5 milyar doları aşmıştır. Bu büyüme, hem kamu hem de özel sektörün sukuk ihraçlarına olan ilgisinin arttığını göstermektedir.

Örneğin, Türkiye Varlık Fonu (TVF), 2024 yılında 750 milyon dolar tutarında sukuk ihraç etmiş ve bu işlem, 14 kat talep görerek büyük bir başarı elde etmiştir. 2025 yılında ise ek 250 milyon dolarlık sukuk ihraç edilerek toplamda 1 milyar dolarlık hacme ulaşılmıştır.

Yatırımcılar İçin Avantajlar ve Riskler

Avantajlar:

• Faizsiz Getiri: İslami finans ilkelerine uygun, faizsiz kazanç imkânı.
• Varlık Temelli Güvence: Sukuk, somut varlıklara dayandığı için daha güvenli bir yatırım aracıdır.
• Likidite: Sukuklar, ikincil piyasalarda alınıp satılabilir, bu da yatırımcılara esneklik sağlar.
• Çeşitlendirme: Farklı sukuk türleri ile portföy çeşitliliği sağlanabilir.

Riskler:

• Piyasa Riski: İkincil piyasalardaki fiyat dalgalanmaları yatırım değerini etkileyebilir.
• Kredi Riski: İhraç eden kurumun mali durumu, sukukun geri ödemesini etkileyebilir.
• Yasal ve Şeriat Uyum Riski: Sukuk yapısının İslami finans kurallarına ve yerel yasalara uygunluğu önemlidir.

Sukuk Yatırımı Nasıl Yapılır?

Sukuk yatırımı yapmak isteyen bireyler, aşağıdaki adımları izleyebilir:

1. Yatırım Hesabı Açmak: Katılım bankalarında veya aracı kurumlarda yatırım hesabı açılmalıdır.
2. Sukuk İhraçlarını Takip Etmek: Bankaların ve kurumların sukuk ihraç duyuruları takip edilmelidir.
3. Alım İşlemi Gerçekleştirmek: İhraçtan veya ikincil piyasadan sukuk alımı yapılabilir.
4. Getiri Takibi: Sukuklardan elde edilen kira gelirleri düzenli olarak takip edilmelidir.

Örneğin, Türkiye Finans, Albaraka Türk, Vakıf Katılım gibi bankalar, sukuk yatırımı için çeşitli hizmetler sunmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

Sukuk ile tahvil arasındaki fark nedir?

Tahviller faiz getirisi sağlarken, sukuk varlık temelli olup kira veya kâr payı getirisi sunar.

Sukuk yatırımı yaparken nelere dikkat etmeliyim?

İhraç eden kurumun kredi notu, sukukun yapısı, getiri oranı ve vade süresi gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.

Sukuklar ikincil piyasada satılabilir mi?

Evet, sukuklar Borsa İstanbul gibi ikincil piyasalarda alınıp satılabilir.

Sukuk yatırımı vergilendirilir mi?

Gerçek kişi yatırımcılar için sukuk gelirleri genellikle %5 stopaja tabidir. Ancak vergi oranları zamanla değişebilir, güncel bilgiler için Maliye Bakanlığı’nın duyuruları takip edilmelidir.

Sukuk, 2025 itibarıyla Türkiye’de yatırımcılar için önemli bir alternatif yatırım aracı haline gelmiştir. Faizsiz yapısı, varlık temelli güvence sunması ve likidite imkânları ile sukuk, hem bireysel hem de kurumsal yatırımcıların portföylerinde yer bulmaktadır.

Yatırımcılar, sukuk yatırımı yaparken ihraç eden kurumun mali durumu, sukukun yapısı ve getiri oranları gibi faktörleri dikkatle değerlendirmelidir. Ayrıca, İslami finans ilkelerine uygunluk ve yasal düzenlemelere uyum da göz önünde bulundurulmalıdır.

Sukuk, etik değerlere uygun, güvenli ve getiri potansiyeli yüksek bir yatırım aracı olarak, Türkiye’de ve dünyada giderek daha fazla ilgi görmektedir.